چرا والپست های گالوانیزه زیر بار زمان دچار خوردگی می‌شوند؟

در سال‌های اخیر استفاده از والپست گالوانیزه به‌عنوان یکی از اجزای کلیدی در ساخت‌وسازهای مدرن افزایش چشمگیری یافته است. این نوع والپست به دلیل پوشش روی (زینک) مقاومت بالایی در برابر زنگ‌زدگی دارد و نسبت به والپست‌های ساده فولادی گزینه‌ای بادوام‌تر محسوب می‌شود. با این حال، حتی والپست‌های گالوانیزه نیز در گذر زمان و تحت شرایط خاص دچار خوردگی می‌شوند. شناخت دلایل این اتفاق به ما کمک می‌کند تا عمر مفید سازه را افزایش دهیم و هزینه‌های نگهداری را کاهش دهیم. در این میان، انتخاب درست در خرید والپست گالوانیزه و رعایت اصول نصب و نگهداری اهمیت بسیاری دارد.

جدول قیمت والپست گالوانیزه:

نام محصول	ارتفاع (سانتی متر)	جنس	قیمت
وال‌پست گالوانیزه سبک ۱ متری	۱۰۰	فولاد گالوانیزه سبک	۳۰۰,۰۰۰
وال‌پست گالوانیزه متوسط ۱.۲ متری	۱۲۰	فولاد گالوانیزه مقاوم	۳۵۰,۰۰۰
وال‌پست گالوانیزه صنعتی ۱.۵ متری	۱۵۰	فولاد گالوانیزه صنعتی	۴۰۰,۰۰۰
وال‌پست گالوانیزه سنگین ۲ متری	۲۰۰	فولاد گالوانیزه سنگین	۵۰۰,۰۰۰
وال‌پست گالوانیزه کوتاه ۰.۸ متری	۸۰	فولاد گالوانیزه سبک	۲۷۰,۰۰۰
وال‌پست گالوانیزه متوسط ۱.۳ متری	۱۳۰	فولاد گالوانیزه مقاوم	۳۷۰,۰۰۰
وال‌پست گالوانیزه صنعتی ۱.۷ متری	۱۷۰	فولاد گالوانیزه مقاوم صنعتی	۴۳۰,۰۰۰
وال‌پست گالوانیزه سنگین ۲.۲ متری	۲۲۰	فولاد گالوانیزه سنگین	۵۵۰,۰۰۰
وال‌پست گالوانیزه ترکیبی ۱.۵ متری	۱۵۰	فولاد و گالوانیزه مقاوم	۴۸۰,۰۰۰
وال‌پست گالوانیزه تقویت‌شده ۲.۵ متری	۲۵۰	فولاد گالوانیزه تقویت‌شده	۶۰۰,۰۰۰

فیلم والپست گالوانیزه فروش انواع والپست های گالوانیزه در ابعاد مختلف.

والپست گالوانیزه:

والپست گالوانیزه یکی از اجزای اصلی در دیوارهای غیر باربر است که وظیفه دارد نیروهای جانبی (مانند باد یا زلزله) را به اسکلت اصلی ساختمان منتقل کند. گالوانیزه کردن والپست به‌معنای پوشاندن سطح فولاد با لایه‌ای از فلز روی است تا از تماس مستقیم فولاد با عوامل خورنده مانند رطوبت، اکسیژن و آلودگی‌های محیطی جلوگیری شود.پوشش گالوانیزه معمولاً به دو روش انجام می‌شود:

گالوانیزه گرم (Hot-dip galvanizing):در این روش، قطعه فولادی پس از انجام مراحل چربی‌زدایی، شست‌وشو و اسیدشویی، در وان بزرگی از فلز روی مذاب با دمای حدود ۴۵۰ درجه سانتی‌گراد غوطه‌ور می‌شود. در اثر تماس مستقیم فولاد با روی مذاب، واکنش متالورژیکی شدیدی بین آن‌ها رخ می‌دهد و چندین لایه آلیاژی از ترکیب آهن و روی بر سطح قطعه تشکیل می‌شود. این لایه‌ها به‌صورت یکنواخت و بسیار چسبنده روی تمام بخش‌های قطعه، حتی لبه‌ها و زوایا، پخش می‌شوند و پوششی محکم در برابر رطوبت، اکسیژن و مواد شیمیایی ایجاد می‌کنند.به دلیل این‌که پوشش حاصل، بخشی از ساختار فلز پایه محسوب می‌شود و تنها یک لایه سطحی نیست، مقاومت آن در برابر سایش، ضربه و خوردگی بسیار بالا است. والپست‌هایی که با روش گالوانیزه گرم تولید می‌شوند، معمولاً در محیط‌های صنعتی، ساحلی یا مناطق با رطوبت بالا به کار می‌روند و طول عمر آن‌ها می‌تواند بیش از ۳۰ سال باشد.

گالوانیزه سرد (Cold galvanizing):در روش گالوانیزه سرد، برخلاف نوع گرم، خبری از وان مذاب نیست. در این روش از رنگ‌ها یا اسپری‌هایی استفاده می‌شود که حاوی درصد بالایی از ذرات فلز روی هستند (معمولاً ۹۰ تا ۹۵ درصد). این ترکیبات با استفاده از قلم‌مو، اسپری یا دستگاه رنگ‌پاش بر روی سطح تمیز و خشک فلز اعمال می‌شوند. پس از خشک شدن، لایه‌ای از ذرات روی روی سطح فولاد باقی می‌ماند که مانند یک سد محافظ از تماس مستقیم رطوبت و اکسیژن با فلز جلوگیری می‌کند.گرچه در این روش پیوند متالورژیکی واقعی میان فولاد و روی تشکیل نمی‌شود، اما ذرات روی در تماس با فولاد نقش آند فداشونده دارند و باعث می‌شوند خوردگی ابتدا به روی منتقل شود، نه به فلز پایه. این پوشش نازک‌تر و ارزان‌تر از نوع گرم است و معمولاً برای پروژه‌های سبک، کارگاه‌های کوچک یا ترمیم قسمت‌های آسیب‌دیده‌ی والپست‌های گالوانیزه گرم استفاده می‌شود.روش گرم دوام و مقاومت بسیار بیشتری دارد، اما در پروژه‌های کوچک‌تر معمولاً از روش سرد استفاده می‌شود.

دلایل اصلی خوردگی والپست‌های گالوانیزه:

 شرایط محیطی نامناسب:محیط‌های مرطوب، ساحلی یا صنعتی بیشترین تأثیر را در خوردگی دارند. وجود رطوبت مداوم یا بخارات شیمیایی باعث می‌شود لایه روی به‌مرور زمان اکسید شود و خاصیت محافظتی خود را از دست بدهد. در مناطقی که باران اسیدی یا آلودگی صنعتی بالاست، سرعت خوردگی چند برابر می‌شود.

تماس با مصالح قلیایی:در فرآیند ساخت دیوار، معمولاً والپست در تماس مستقیم با ملات سیمان، گچ یا دوغاب قرار می‌گیرد. این مواد دارای خاصیت قلیایی هستند و در بلندمدت می‌توانند باعث واکنش شیمیایی با لایه گالوانیزه شوند. این واکنش، پوشش روی را تخریب کرده و زمینه زنگ‌زدگی فولاد زیرین را فراهم می‌کند.

آسیب مکانیکی هنگام نصب:در هنگام برش، جوشکاری یا نصب والپست گالوانیزه، ممکن است بخشی از پوشش روی از بین برود. حتی خراش‌های سطحی هم در بلندمدت باعث نفوذ رطوبت و شروع خوردگی موضعی می‌شوند. به همین دلیل، در زمان نصب باید از ابزارهای مناسب استفاده و نواحی آسیب‌دیده مجدداً با رنگ گالوانیزه ترمیم شوند.

ضعف در ضخامت پوشش گالوانیزه:یکی از مهم‌ترین عوامل دوام والپست گالوانیزه، ضخامت لایه روی است. هرچه این ضخامت بیشتر باشد، مقاومت در برابر خوردگی بالاتر خواهد بود. در صورتی که در مرحله تولید، پوشش به‌درستی اعمال نشود یا استانداردهای لازم رعایت نگردد، حتی در شرایط محیطی معمولی نیز خوردگی سریع‌تر اتفاق می‌افتد.

تماس با فلزات ناهمجنس:قرار گرفتن والپست گالوانیزه در مجاورت فلزات دیگر مانند آلومینیوم یا مس، باعث ایجاد سلول گالوانیکی می‌شود. در این حالت، یکی از فلزات به‌عنوان آند عمل کرده و سریع‌تر خورده می‌شود. در صورت وجود رطوبت، این فرآیند تشدید می‌شود.

عدم تهویه مناسب دیوار:در سازه‌هایی که تهویه دیوار ضعیف است، رطوبت در فضای بین دیوار و والپست جمع می‌شود. این شرایط مرطوب دائمی باعث تخریب لایه روی و در نتیجه خوردگی فولاد می‌شود.

مراحل خوردگی در والپست گالوانیزه:

 

خوردگی در والپست گالوانیزه فرآیندی تدریجی است که در اثر واکنش‌های شیمیایی میان فلز روی، اکسیژن، رطوبت و سایر ترکیبات موجود در هوا رخ می‌دهد. این فرآیند معمولاً در سه مرحله اتفاق می‌افتد و اگر شرایط محیطی کنترل نشود، در نهایت به زنگ‌زدگی فولاد زیرین منجر می‌شود.

مرحله اول: تشکیل اکسید روی (Zinc Oxide)در ابتدا زمانی که والپست گالوانیزه در معرض هوا قرار می‌گیرد، فلز روی با اکسیژن واکنش داده و ترکیب اکسید روی (ZnO) روی سطح تشکیل می‌شود. این لایه به‌صورت نازک و خاکستری‌رنگ ظاهر می‌شود و در واقع نخستین سپر دفاعی در برابر خوردگی محسوب می‌شود.
اکسید روی یک لایه نسبتاً پایدار است و تا زمانی که محیط خشک باقی بماند، مانع از نفوذ اکسیژن و رطوبت به فلز پایه می‌شود.

مرحله دوم: تشکیل هیدروکسید روی (Zinc Hydroxide)در محیط‌های مرطوب یا در شرایطی که والپست در تماس با بخار آب یا باران قرار دارد، اکسید روی به مرور با مولکول‌های آب واکنش داده و به هیدروکسید روی (Zn(OH)₂) تبدیل می‌شود. این ترکیب خاصیت قلیایی دارد و نسبت به اکسید روی ضعیف‌تر است، بنابراین محافظت فلز در این مرحله کاهش می‌یابد.
در صورتی که سطح والپست برای مدت طولانی مرطوب بماند، لایه هیدروکسید روی ضخیم‌تر شده و شروع به جدا شدن از سطح فلز می‌کند.

مرحله سوم: تشکیل کربنات روی (Zinc Carbonate)در حضور گاز دی‌اکسیدکربن موجود در هوا، هیدروکسید روی با آن واکنش داده و ترکیب نسبتاً پایدار کربنات روی (ZnCO₃) را تشکیل می‌دهد. این لایه معمولاً به رنگ سفید مایل به خاکستری دیده می‌شود و به‌عنوان یک لایه محافظ طبیعی عمل می‌کند که از ادامه خوردگی جلوگیری می‌کند. به همین دلیل، تشکیل کربنات روی در شرایط معمولی نه‌تنها مضر نیست، بلکه باعث پایداری بیشتر پوشش گالوانیزه می‌شود.اما مشکل زمانی آغاز می‌شود که والپست به‌طور مداوم در معرض آب روان، رطوبت بالا یا شرایط قلیایی (مثل تماس مستقیم با ملات یا دوغاب سیمان) قرار گیرد. در این حالت، لایه کربنات روی یا همان زنگ سفید (White Rust) شسته می‌شود و به مرور زمان سطح فلز عاری از هرگونه محافظ باقی می‌ماند.در نتیجه، اکسیژن و رطوبت به فولاد زیرین نفوذ کرده و فرآیند خوردگی فولاد اصلی شروع می‌شود. این مرحله خطرناک‌ترین بخش است، زیرا از آن لحظه به بعد، زنگ‌زدگی به‌صورت پیوسته گسترش یافته و می‌تواند استحکام مکانیکی والپست را کاهش دهد.

راهکارهای جلوگیری از خوردگی در والپست گالوانیزه:

انتخاب محصول استاندارد و باکیفیت:یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای پیشگیری از خوردگی، انتخاب والپست گالوانیزه‌ای است که طبق استانداردهای معتبر تولید شده باشد. در زمان خرید والپست گالوانیزه باید به ضخامت پوشش روی، نوع فرآیند گالوانیزه (گرم یا سرد) و گواهی استاندارد محصول توجه ویژه‌ای داشت. والپست‌هایی که بر اساس استاندارد بین‌المللی ASTM A123 یا استاندارد ملی ISIRI 20922 ساخته می‌شوند، معمولاً دارای پوشش ضخیم‌تر، یکنواخت‌تر و مقاوم‌تری هستند. استفاده از محصولات غیراستاندارد هرچند ممکن است در ابتدا ارزان‌تر باشد، اما در بلندمدت هزینه‌های سنگینی به‌دلیل تعمیر یا تعویض قطعات خورده‌شده به همراه خواهد داشت.

استفاده از پوشش‌های تکمیلی محافظ:پس از نصب والپست، افزودن یک لایه محافظ اضافی می‌تواند دوام آن را چندین برابر افزایش دهد. رنگ‌های صنعتی مانند اپوکسی (Epoxy) یا پلی‌یورتان (Polyurethane) گزینه‌های بسیار مؤثری برای این کار هستند. این پوشش‌ها علاوه بر ایجاد یک سد فیزیکی در برابر رطوبت، به مقاومت شیمیایی والپست نیز کمک می‌کنند و از نفوذ مواد خورنده به سطح گالوانیزه جلوگیری می‌نمایند. در پروژه‌های واقع در مناطق ساحلی یا مرطوب، استفاده از این پوشش‌ها به‌شدت توصیه می‌شود.

جلوگیری از تماس مستقیم والپست با ملات یا دوغاب:یکی از دلایل شایع خوردگی در والپست‌های گالوانیزه، تماس مستقیم آن‌ها با مصالح قلیایی نظیر ملات سیمان یا دوغاب گچ است. این مواد در بلندمدت باعث واکنش شیمیایی با فلز روی می‌شوند و لایه محافظ را از بین می‌برند. برای جلوگیری از این اتفاق، بهتر است در هنگام نصب بین والپست و ملات از نوارهای پلاستیکی، روکش قیری یا نوار عایق مخصوص استفاده شود. این اقدام ساده می‌تواند تأثیر چشمگیری در افزایش عمر مفید سازه داشته باشد.

بازرسی و نگهداری دوره‌ای والپست‌ها:حتی با وجود بهترین پوشش‌ها، نگهداری و بازبینی منظم والپست‌ها اهمیت بالایی دارد. در مناطق مرطوب یا دارای تغییرات دمایی شدید، باید هر چند سال یک‌بار والپست‌ها مورد بازدید قرار گیرند تا هرگونه تغییر رنگ، پوسته‌شدن یا زنگ‌زدگی جزئی به‌موقع شناسایی شود. اگر ناحیه‌ای دچار آسیب سطحی شده باشد، لازم است با رنگ گالوانیزه ترمیمی (Zinc-Rich Paint) پوشش داده شود تا از گسترش خوردگی جلوگیری گردد. این روش نگهداری پیشگیرانه بسیار کم‌هزینه‌تر از تعمیر یا تعویض کامل والپست است.

توجه به طراحی صحیح دیوار و تهویه مناسب:یکی دیگر از عوامل مؤثر در دوام والپست گالوانیزه، طراحی اصولی دیوار و پیش‌بینی تهویه کافی است. ایجاد درزهای انبساط و فاصله‌های تهویه بین دیوار و والپست باعث گردش هوای خشک و جلوگیری از تجمع رطوبت می‌شود. این طراحی هوشمندانه علاوه بر پیشگیری از خوردگی، از ترک‌خوردگی دیوارها نیز جلوگیری می‌کند و به حفظ پایداری سازه کمک می‌نماید.

تأثیر کیفیت گالوانیزه بر دوام سازه:

کیفیت پوشش گالوانیزه نه تنها در دوام والپست بلکه در ایمنی کل سازه تأثیر دارد. در ساختمان‌هایی که والپست‌ها دچار خوردگی می‌شوند، احتمال ترک در دیوارها، کاهش مقاومت در برابر زلزله و در نهایت خطر تخریب موضعی افزایش می‌یابد. از این رو، استفاده از والپست‌های گالوانیزه باکیفیت از شرکت‌های معتبر، نوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت محسوب می‌شود.

سوالات متداول والپست گالوانیزه:

در نهایت باید گفت که خوردگی والپست گالوانیزه پدیده‌ای اجتناب‌ناپذیر نیست، بلکه نتیجه‌ی ترکیب عوامل محیطی، خطاهای نصب و ضعف در کیفیت تولید است. با انتخاب آگاهانه در زمان خرید والپست گالوانیزه، رعایت اصول نصب و انجام بازرسی‌های دوره‌ای، می‌توان عمر مفید این قطعه‌ی حیاتی را به چندین دهه افزایش داد.والپست گالوانیزه اگر به‌درستی طراحی و نگهداری شود، یکی از مقاوم‌ترین و مطمئن‌ترین گزینه‌ها برای استحکام دیوارهای غیر باربر در ساختمان‌های مدرن است.برای آگاهی از جزئیات کامل‌تر، مراحل اجرا و امکانات جدید، حتماً همراه ما در به‌روزرسانی‌های بعدی باشید. همچنین جهت دریافت مشاوره رایگان از کارشناسان ایران مش و ثبت سفارش محصول مورد نظر خود، می‌توانید همین امروز با تیم ما تماس بگیرید.